EŞSİZ TRABZON VE ERZURUM GRAVÜRLERİYLE: Le Tour du monde, nouveau journal des voyages: Voyage dans le Lazistan et L'Armenie, [Lazistan ve Ermenistan Gezisi], THEOPHILE DEYROLLE, 1869.

30x21 cm, Fransızca, 32 sayfa, s/b gravür ve harita sayfası. Le Tour du monde, nouveau Journal des voyages, ilk olarak Ocak 1860'ta yayınlanan haftalık bir Fransız seyahat dergisidir. 19. yüzyılın sonunda dünyanın henüz keşfedilemiş yerlerine düzenlenen seyahatleri gravürlerle zenginleştirir. Yazar Theophile Deyrolle'in 1869 Şubat başlarında Trabzon’a varır. Trabzon limanı, ticaret ve halkından bahseder. Gezdiği yerlerin coğrafyasını, insanlarını canlı tasvirlerle açıklar, sık sık benzetmelerden yararlanır, bitki ve hayvan popülâsyonu hakkında bilgiler verip çıkarımlar yapar. Trabzon; liman ve coğrafyası, balıkçılık ve hamsi balıkçılığı, Kızlar Manastırı, Karaçukur bölgesi gezileri, gezdiği yerlerdeki insanları kılık kıyafetleri, yeme içme kültürleri hakkında detayları verir. Türk köylerindeki gözlemler, Laz, Ermeni ve Rumların yaşamları…Rotasına Gümüşhane, Bayburt Erzurum ile devam eder.
Eşsiz gravürler ile gözlemlerini tasvir etmiştir, okuyucuyu adeta yolculuğuna dahil eder. Kızlar Manastırı, elinde piposu ile kahveci, Trabzon deniz kenarında Türk evleri, çarşı, Kavak Meydanı, Laz, Ermeni ve Rum kadınlar, Erzurum’da Kaymakçı, idam meydanından bir görünüm gibi hayatın içinden tasvirler mevcuttur.
Derginin ikinci sayfasında Grave par Erhard; Karadeniz ve Doğu Anadolu bölgesine ait Lazistan, Ermenistan ve Kürdistan bölgeleri haritası mevcuttur,